1. Rodzina – grupa osób powiązanych ze sobą poprzez pokrewieństwo, powinowactwo lub wspólne zamieszkiwanie. Rodzina, zdaniem socjologów i według najprostszych jej definicji, to „najważniejsza, podstawowa grupa społeczna, na której opiera się całe społeczeństwo”
2. Rodzina ekologiczna to taka rodzina, w której uwzględniany jest i szanowany naturalny przebieg rozwoju życia. Są w niej kształtowane postawy oparte na odpowiedzialności, szacunku do życia i respektowana godność każdego człowieka. Jest to rodzina zdrowa moralnie i społecznie. Jest otwarta na życie; każde i zawsze, nie stawiając mu żadnych warunków początkowych ani wymagań.
Można wyszczególnić niektóre ważne elementy wychowania ekologicznego. Podstawowym jest czynienie lub nieczynienie czegoś przez szacunek do człowieka i przyrody. Należy też pomagać dzieciom i młodzieży szerzej otwierać oczy, aby dostrzegać bogactwo i piękno otaczającego świata.
Środowisko jest to całokształt otaczających nas elementów zarówno naturalnych, jak i powstałych wyniku działalności człowieka. Wszystkie one połączone są wzajemnymi zależnościami i dlatego zawsze należy rozpatrywać je jako funkcjonalną całość. Współdziałanie składników naturalnych tworzące istniejącą równowagę ekologiczną kształtowało się przez wiele milionów lat. Powstała struktura jest niezwykle delikatna i dołączenie się nowego czynnika w postaci działalności człowieka wpływa na nią w sposób dla nas nieprzewidywalny. Stąd utrzymanie dotychczasowych zależności w stanie możliwie niezmienionym i zachowanie równowagi pomiędzy elementami naturalnymi a antropogenicznymi (pochodzącymi od człowieka) jest absolutną koniecznością.
Stosunek człowieka do przyrody był od najdawniejszych czasów odbiciem stopnia świadomości społecznej i kształtujących się stosunków społeczno ekonomicznych, które powstawały w związku z panującymi sposobami produkcji. Człowiek w pierwotnej fazie rozwoju społecznego był całkowicie uzależniony od otaczającej go przyrody, od jej sił i zjawisk. Zaspokajając swoje elementarne potrzeby, poszukując wody, żywności i schronienia, korzystał z zasobów naturalnych, nie naruszając równowagi biologicznej. Jego stosunek do przyrody był nabożny. Pierwotni ludzie bali się wszelkich zjawisk zachodzących w otaczającym ich środowisku i przypisywali je siłom nadprzyrodzonym. Wzrastająca stopniowo znajomość sił rządzących naturą (m.in. wynalezienie narzędzi, poznanie ognia) pozwoliło człowiekowi na śmielsze próby wykorzystania jej bogactw. Rozpoczął się kolejny okres polegający na zmaganiach człowieka z przyrodą, która starał się opanować i przyporządkować swoim potrzebom. Stopniowo człowiek uniezależnił się od sił przyrody. Obecnie szybkie przemiany społeczno-gospodarcze wywołane postępem naukowo-technicznym przekreślają możliwości dostosowania się do nich całej przyrody łącznie z człowiekiem. Życie nie nadąża za nadchodzącymi zmianami, a tymczasem następują dalsze i z reguły głębsze. Tworzy się rodzaj błędnego koła, w którym ludzkość nie może zrezygnować z dobrodziejstw cywilizacji, one same zaś rzutują również negatywnie na środowisko i całą egzystencję człowieka. U podnóża negatywnych skutków rozwoju cywilizacji leży dysproporcja miedzy rozwojem technicznym i kulturowym a wydolnością środowiska. Przekroczenie bariery wydolności może doprowadzić do poważnych zagrożeń ekologicznych w skali globalnej.Zagrożenie środowiska polega na jego zanieczyszczeniu i wyczerpywaniu się zasobów naturalnych. Polska należy do najbardziej zanieczyszczonych krajów świata. Główne źródło zanieczyszczenia to przemysł, transport, rolnictwo, gospodarka komunalna.
Podstawowe zagrożenia środowiska
· Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego
· Zanieczyszczenia wód
· Degradacja gleb
Pojęcie ekologii definiowane jest na wiele sposobów jeden z nich mówi o tym, że jest to nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody, zajmująca się badaniem oddziaływań pomiędzy organizmami a ich środowiskiem oraz wzajemnie między tymi organizmami. Dodatkowo ekologia jest dziedziną wiedzy zajmującą się również badaniem i oceną pod względem zdrowotnym środowiska człowieka.
Edukacja na temat ekologii powinna dotyczyć wszystkich ludzi dorosłych oraz dzieci. Im wcześniej podejmujemy działania zmierzające do zrozumienia tej dziedziny nauki, tym lepiej okazujemy szacunek miejscu, w którym mieszkamy.Głównymi celami edukacji ekologicznej są:
• odczucie pełnej odpowiedzialności do przyrody,
• uzmysłowienie, że wszystko pochodzi od przyrody.
Jeżeli rodzina ma zapewnić dziecku bezpieczne warunki życia, to musi pomyśleć o czystym powietrzu, zdrowej wodzie, bezpiecznej żywności, o miejscu do wypoczynku, a więc o wszystkim co służy zdrowiu, a także nauczyć prawidłowych relacji międzyludzkich.
Małe dzieci mają ciekawość świata, chłonne umysły, szybko przyswajają nową wiedzę oraz są pozbawione uprzedzeń. Lubią mieć sprawczość i chwalić się tym, co dobrego zrobiły, a jednocześnie kochają przyrodę i są wobec niej bardzo empatyczne.
Ważne jest więc, aby czerpały od dorosłych jak najlepsze wzorce w zakresie pro środowiskowego życia na co dzień. To rodzice wpajają swoim dzieciom dbałość o otaczającą florę i faunę, uczą szacunku do otaczającej przyrody. Kto uszanuje roślinę i zwierzę -uszanuje także człowieka -i to bez względu, czy będzie duży czy mały, przed czy po urodzeniu.
Istotne jest by poprzez koncepcję wychowania ekologicznego rodzina posiadła:
umiejętność dostrzegania i godzenia funkcji ochronnej i rekreacyjnej przy korzystaniu z obszarów przyrodniczych dla celów rekreacji rodzinnej,
umiejętność waloryzacji środowiska przyrodniczego pod kątem potrzeb wypoczynkowych rodziny (biologicznych, psychofizycznych, społeczno -kulturowych),
wiedzę o środowisku i sposobie zachowania się w różnych obszarach turystycznych (góry, jeziora, lasy, szlaki turystyczne, parki narodowe, rezerwaty przyrody itd.),
umiejętność korzystania z tras turystycznych itd.Niestety, obecnie obserwuje się coraz więcej problemów ekologicznych na Ziemi. Środowisko jest stale zaśmiecane, niszczone są zasoby przyrody przez co powstają następujące problemy ekologiczne:
§ Zanieczyszczenie powietrza -wprowadzanie do atmosfery dużych ilości dwutlenku i tlenku węgla, dwutlenku siarki i tlenków azotu podczas spalania paliw kopalnych (ropy naftowej, węgla); jego konsekwencją są kwaśne deszcze i efekt cieplarniany
§ Zanieczyszczenie wód -niekorzystne zmiany właściwości fizycznych, chemicznych i bakteriologicznych wody, spowodowane wprowadzaniem w nadmiarze substancji nieorganicznych (stałych, płynnych, gazowych), organicznych, radioaktywnych czy wreszcie ciepła, które ograniczają lub uniemożliwiają wykorzystywanie wody do picia.
§ Kwaśne deszcze -opady atmosferyczne, o odczynie kwaśnym; zawierają kwasy wytworzone w reakcji wody z pochłoniętymi z powietrza gazami, jak: dwutlenek siarki, tlenki azotu, siarkowodór, chlorowodór, wyemitowanymi do atmosfery w procesach spalania paliw oraz różnego rodzaju produkcji przemysłowej.
§ Efekt cieplarniany -wzrost temperatury planety spowodowany zwiększoną koncentracją dwutlenku węgla (lub innych gazów nieprzezroczystych dla podczerwonego promieniowania –tzw. gazów cieplarnianych), jeden z negatywnych skutków skażenia środowiska naturalnego.
§ Dziura ozonowa -zjawisko atmosferyczne polegające na zmniejszaniu się stężenia cząsteczek ozonu w ozonosferze i zwiększaniu się przepuszczalności tej warstwy atmosferycznej dla promieniowania ultrafioletowego. ... Bezpośrednią przyczyną powstawania dziury ozonowej są atomy chloru, które katalizują rozpad ozonu.
§ Degradacja gleb -to pogorszenie ich fizycznych (zniszczenie struktury), chemicznych (np. zakwaszenie przez wymywania kationów zasadowych wapnia, magnezu, potasu) i biologicznych (zmniejszenie ilości i jakości próchnicy) właściwości, ujemnie wpływających na żyzność i zasobność gleby.
Działalność człowieka -Praca -to celowa działalność człowieka, polegająca na przekształcaniu dóbr przyrody i przystosowaniu ich do zaspokojenia potrzeb ludzkich.Istnieje wiele sposobów, które zbliżają dzieci do zachowania ekologicznego stylu życia. Wbrew ogólnym przekonaniom spotykamy się z życiem Eko od najmłodszych lat. Zdrowy styl życia wśród dzieci to nie tylko uświadamianie problemu zanieczyszczenia środowiska ale wszystkie przedmioty, które pomagały w dorastaniu. Do tych przedmiotów i czynności można z pełnym przekonaniem zaliczyć:
• zdrową żywność
• naturalna bliskość obojga rodziców,
• ekologiczne pieluchy,
• ekologiczne wózki dziecięce,
• ekologiczne zabawki,
• ekologiczne ubrania dla dzieci i wiele innych.
Już od najmłodszych lat dzieci korzystają z uroków przyrody, doceniając jej niezwykłe walory. To właśnie za jej pomocą poznają śpiew ptaków, urokliwość roślin, naturalność środowiska , a w późniejszych latach nabierają także szacunku, do wszystkiego co ich otacza.
- Teacher: Monika Chaberek